SÜT İNEKÇİLİĞİ ENDÜSTRİSİ YATIRIMCISI, İLGİLİSİ, YETKİLİSİ LÜTFEN 10 DAKİKA AYIRINIZ VE BU MAKALEYİ DİKKATLE OKUYUNUZ.

Ülkemizde üzülerek görmekteyiz ki sütün inekten alınması, depolanması ve sevki konusu çoğunlukla özensizce yapılmaktadır. Özellikle sağım konusu sıradan bir çiftlik işi gibi görülmekte, bu işi yapan kişi maalesef bu konuda yeterli bilgiye sahip değildir.

Oysaki çiftliğinizin geleceği, ekonomisi, ineklerinizin sağlığı; sağım hijyenine bağlıdır. Sağım işini yapan kişiler; el yıkamasından tutun ki, ineklere nasıl davranması gerektiği, hangi aşamada hangi işi özenle yapacağı, hangi dezenfektanı nerede kullanacağı gibi konularda çok iyi eğitilmeli ve bu konuda denetlenmelidir.

Çoğunlukla bu kişilere bunların öğretilmediğini görmekteyiz. Aksi takdirde sürüde mastitis kontrolden çıkacaktır çok pahalı sağım ekipmanları arızalanacaktır ve  işletme ne yazık ki yatırımcısını küstürecektir.

Sağımcı konusuna özellikle eğilmenizi önemle rica ederiz.

ÖN BİLGİ

Günümüzde gittikçe artan çevre sorunları ve artan bakteriyel ve viral hastalıklara bağlı olarak, her geçen gün daha çok risk altına giren gıdaların ve hayvan sağlığının korunmasındaki gıda güvenliği önlemlerinin önemi vazgeçilmez bir hal almıştır.

Sağlıklı hayvansal gıdalar ancak sağlıklı hayvanlardan elde edilebileceği gibi hayvanların sağlığının korunması da sağlıklı çevre şartlarına ve yerinde alınan uygun temizlik, dezenfeksiyon sanitasyon önlemlerine bağlıdır. Avrupa Birliğinin üzerinde önemle durduğu; ‘Çiftlikten sofraya gıda güvenliği’ tabiri gıdalarda olabilecek fiziksel, kimyasal, biyolojik ve her türlü zararların bertaraf edilmesi için alınan tedbirler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Hayvansal gıdaların en önemlilerinden süt, yüksek oranda protein, yağ ve karbonhidrat dahil 40’dan fazla tanımlanmış besin maddesini içeren önemli bir besin maddesidir. Bu özellikleri ile süt; zararlı bakterilerin kolay üreyebileceği hassas bir üründür. Süt içerdiği kuru madde oranı, yağ oranı ve somatik hücre sayısına (vücut hücresi ve bakteri varlığı) göre kalitesi belirlenmektedir. Somatik hücresi düşük süt, temiz süt demektir ve bu sütlerden daha kaliteli süt ürünleri yapıldığı gibi raf ömrü daha uzun olmaktadır.

Şu çok iyi bilinmelidir ki, somatik hücre sayısının yüksekliği sadece süt endüstrisinin bir sorunu olmayıp, süt üreticisini yakından ilgilendiren bir sorundur.

Somatik hücre sayısının yüksekliği aslında hayvanın meme dokusuna mikroplar tarafından yapılan saldırıları göstermektedir. Somatik hücre sayısının anormal yüksekliği ve bakteri varlığı ise mastitisin, özellikle dışarıdan fark edilmeyen ama ciddi verim kaybına neden olan subklinik (belirtisiz) mastitis varlığına işaret etmektedir.

Şayet somatik hücre sayınız düşükse (100.000’nin altında) o zaman siz ineklerinizden eminsinizdir, mastitis yok demektir ayrıca sütünüz temizdir. Şayet somatik hücre yüksekse, gizli seyreden bir mastitis vakası sürünüzün verimini için için düşürüyordur ve bulaşıcı hal alıp tüm sürüye yayılma tehlikesi ile karşı karşıyasınız demektir. Mastitis vakalarının büyük çoğunluğu meme başı deliğinden meme içerisine giren mikropların meme dokusunu istila etmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu bazen sağımın hemen sonrasında bazen kuruya çıkarken, bazen doğumun öncesinde, bazen de laktasyonun herhangi bir döneminde ama mutlaka meme başı bakımının veya sağım ekipmanlarının temizliğinin ihmal edildiği bir dönemde olmaktadır. İyi temizlenmeyen sağım başlıklarında biriken süt kalıntılarında üreyen mikroplar sağım sırasında memenin mastitise yakalanmasına neden olur. Mastitis tedavisi pahalı, zahmetli, zor bir hastalıktır.

Unutmayalım ki elden çıkan ineklerin yaklaşık %30'u mastitisten dolayı olmaktadır.

Sağımda 3 temel kurala uyulması gerekmektedir;
— İneğin sağıma hazırlanması ve sütün indirilmesi için memenin uyarılması,
— Memenin kontrolü ve sağım hijyeni,
— Meme başının ve sağım makinasının temizliği, dezenfeksiyon

1- Sağım öncesinde:

Sağımcı ellerini önce suyla ıslatmalı, arkasından Dezinfex Hand wash, kremli el sabunu ile iyice köpürtmeli ve 10 sn boyunca tırnak uçları, parmak araları elin üst yüzeyi dahil olmak üzere bütün eli iyice ovalamalıdır. Arkasından bol su ile durulayıp kurulamalıdır. Çizmelerini ve sağım önlüklerini Dezinfex Doxi 351 ile dezenfekte etmelidir.

Sağım sırası düzenlenmelidir: İlk önce genç hayvanlar, sonra sırası ile yaşlı hayvanlar, sonra tedavi görmüş hayvanlar ve en son olarak hasta hayvanlar  sağılmalıdır.

Mastitis Kontrolü:
Sağımda kullanılacak ekipmanların hazır ve temiz olduğundan emin olunmalıdır. Özellikle sağımda kullanılacak meme temizleme köpüğü Masdisin teat foam ve nemli, kuru havlular hazırlanmalıdır. Masdisin teat foam köpük ile her bir meme başına daldırma yapılarak hem memelerin yumuşaması, kremlenmesi hem de temizlenmesi temin edilmelidir. Meme başı mikropların girişine karşı oldukça hassastır bu bölge temiz olmalıdır. Köpük daldırma sonrası memeler kuru bezle veya kâğıt havlu ile kurulanmalıdır. Islak memeler makineli sağımda meme başlıklarının meme başlarına iyice yerleşmemesine, kaymasına ya da meme başını
sıkıştırmasına neden olur. Ön sağım yapılması: Sütün ve memenin kontrolüne olanak sağlar. Çiftlikte sağımcıların kolayca anlayabileceği ve uygulayabilecekleri şekilde, yazılı bir sağım protokolü hazırlanmalıdır.

2- Sağım sırasında
Sağım sistemi kontrolü: Sağım başlangıcında sistemin vakum düzeyi kontrol edilmelidir. Meme başlıklarında vakum kaçağı olmamalıdır. Sağım sırasında sağımı etkileyecek her türlü stres faktörlerinden kaçınılmalıdır. Sağım başlıklarını bir inekten diğerine geçirmeden önce dezenfektanlı suya (Dezinfex Doxi 351) tamamen
daldırılarak dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Sağım sonuna doğru memelerin boşalıp boşalmadığı kontrol edilmelidir. Aşırı sağım yapmaktan kaçınılmalıdır. Sistem otomatik değilse meme başlıkları memeler vakum altındayken asla alınmamalıdır.

3. Sağım sonrasında (Çok önemli):
Sağımın bitişi ile birlikte mastitis açısından çok kritik bir süreç başlamaktadır. Çünkü: sağım sonrası meme başı delikleri yaklaşık 30 dakika açık kalmaktadır. Bu süre içerisinde bakteriler meme içine girebilmek için uygun ortamı bulurlar.

Meme başına daldırma: Sağım bittikten sonra meme başlarının Masdisin Herbafilm dezenfektanı ile mühürlenmesi meme enfeksiyonlarının önlenmesinde oldukça etkilidir. Yemleme her zaman sağım sonrasında yapılmalıdır. Masdisin Herbafilm sağımdan sonra; meme başında bakterilerin üremesi için uygun olan ortamı kaldırır ve meme başını mikroplardan arındırır. Antiseptik bir zar oluşturarak meme ucunda meme içine bakteri girişini engeller.

Masdisin Herbafilm etkisini uzun süre korur ve meme derisini yumuşatır. Sağım sona erdikten sonra zaman kaybetmeden hemen sağım sisteminin (- makinesinin) ve diğer sağım malzemeleri havlu, bez filtre vs. gerekli temizlik ve dezenfeksiyonu yapılmalıdır.

SAĞIM SİSTEMİNİN TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYONU

Sağım siteminin dış temizliği:
Sağım biter bitmez sağım başlıklarının, boruların ve temizlenebilir dış aksamın köpüklü dış temizliğini Dezinfex FALKA Ultra 335 ile yapılır, sağım başlıklarını yıkama başlıklarına (Jetter) takılır ve filtreleri çıkartılır.

Sağım ekipmanlarının ön yıkanması:
Ön durulama ılık suyla gerçekleşmelidir (yaklaşık 40-50 C derece) Eğer kullanılan su soğuk olursa (35 derecenin altında), süt yağını kristalize eder ekipmanların üzerinde film halinde yağ tabakası oluşturur. Ön durulamada eğer sıcak su kullanılırsa (50 derecenin üzerinde) bu sefer proteinler bozunarak film halinde protein tabakası oluşur. Ve yıkama zorlaşır. Ilık su ana yıkama için ekipmanların ısıtılmasına yardımcı olacaktır. Soğuk tavsiye edilen ürünlerde soğuk durulama yapılabilmektedir.

Ana yıkama:
Su sıcaklığı 55-60 C derecede idealdir. Sistemdeki boruların soğukluğundan dolayı ilk girilen suyun sıcaklığı biraz fazla olabilir ama 70 derecenin üzerinde olmamalıdır aksi halde proteinler pişer ve temizlenmez. Etkili bir temizlik sağlamak için suyun akış hızı da 1.5 metre/sn den az olmamalıdır. Sisteme girilen hava türbülansa sebep verip ekipmanlarda bir ovma etkisi oluşturur ve yıkama kalitesini arttırır. Yıkama işlemi 10–15 dakika arasında olmalıdır.
Uzarsa su soğur ve yağlar tekrar yüzeye çöker. Ana yıkamada Alkali Klorlu düşük köpüklü Dezinfex CHLR 305 veya Dezinfex CHLR Plus 306 dan biri tavsiye edilir.

Bu temizleyiciler yüksek alkali içeriği ile ortamı temizlerken klor içeriği ile de bakterileri dezenfekte eder. Bu ürünlerdeki alkali deterjanlar sütteki yağ, protein ve karbonhidratları çözerler klor ise proteinin yapısını bozarak yüzeyde film halinde kir oluşumunu engeller. Yıkama işlemi köpüksüz Klorsuz Alkali temizleyicilerle de yapılabilir. (Dezinfex ALKA 320 veya Dezinfex ALKA Plus 321)

Burada bilinmesi gereken önemli nokta şudur; bakteriler ancak organik (protein yağ karbonhidrat) kirlerin bulunduğu ortamlarda çoğalabilirler. Klorsuz alkali temizleyicilerle yapılan temizlikte ortamda kir kalamayacağı için bakteriler için uygun besi ortamı kalmayacak ve bakteriler çoğalamayacaktır. Ancak sistemin tamamen dezenfekte edilmesi için Dezinfex Doxi 351 kullanımı tavsiye edilir.

Durulama:
Alkali yıkamanın arkasından sistem su ile durulanmalıdır. Kullanılan suyun sertliğine göre Haftada 1-3 sistem durulama, alkali, durulama ve arkasında asit yıkama
ile (Dezinfex DAcid 340) sitemde oluşabilecek süt ve kireç taşlarına karşı yıkanmalıdır. en az 5-10 dakika ılık suyla (40-45 derece arası) tavsiye edilmektedir.

Bilinmesi gereken çok önemli bir husus Dezinfex DAcid 340’ ın asit bazlı bir ürün olup yağ, kir ve protein kalıntılarını temizlemediğidir. Asitle yıkama sadece süt taşı ve kireç kalıntıları içindir. İçeriğin asit olmasından dolayı yanlış bir inanış olarak ‘bu çok güçlüdür’ düşüncesi ile alkali yerine kullanılmaktadır bu doğru bir temizleme şekli değildir. Bu bakımdan izlenmesi gereken yol; sistemin ön yıkamadan sonra alkali bir temizleyici ile yıkanıp daha sonra tekrar durulanıp arkasından Dezinfex DAcid 340 ile yıkanması ve tekrar durulanmasıdır.

Final durulama:
Arkasından yine sistem soğuk su ile final durulaması yapılmalıdır. Süt tankları da benzer şekilde temizlenmelidir. CIP olmayan tankların içerisine girilerek temizlenmesi gerekmektedir.

TAŞINABİLİR SAĞIM ARABALARININ TEMİZLİĞİ

Ülkemizde mobil sağım makinalarının temizliği yeterince yapılmamakta veya bilinmemektedir. Bazen de yanlış yöntemlerle sökülüp takılarak yada evsel deterjanlarla temizliği yapılmaya çalışılmaktadır. Bu durum hem makinaların çabuk arıza yapmasına hem sütün kalitesiz olmasına, mikroplu olmasına, çabuk ekşimesine hemde mikrop barındıran makinaların hayvanları hastalandırmasına neden olmaktadır. Portatif sağım makinaları aşağıda anlatıldığı gibi uygun dezenfektan ile önerilen şekilde yıkanmalıdır.

Portatif sağım arabaları ile yapılan sağım sonrası herbir sağım salkımı için her tur yıkamada en az 10 litre su hesap edilmelidir. İlk önce 10 lt ılık su ile ön yıkama yapılmalı en son güğümde toplanan su ile güğüm de çalkalanıp dökülmelidir.

Arkasından ana yıkamaya geçilir. Her bir sağım başlığı için 10 litre sıcak (50-60 derece) su ve yarım çay bardağı Dezinfex 305 ve ya 306 (güğüm alüminyum ise Dezinfex ALKA 320) katılarak bir kaba ilaçlı su hazırlanır. Sağım başlıkları bu kaba daldırılarak güğüme emdirilir. Güğümdeki ilaçlı su güğüm çalkalanarak, tekrar kaba boşaltılır ve en az 2-3 defa bu işlem devir daim yaptırılarak tekrarlanır. İlaçlı suyun bu şekilde tekrar tekrar başlıklardan devir daim yaptırılması, yapılan temizliğin etkinliğini artıracaktır. Arkasından soğuk su ile son duruluma yapılır.

Alttaki resimlerden işlem sırası izlenmelidir.

Diğer uyulması gereken sağım kuralları yukarıda anlatılanlarla aynıdır.Sağım başlıklarının ve güğümlerin dış temizliğinde Dezinfex FALKA ultra
335 ile alkali köpüklü temizlik yapılır.

Haftada en az 2-3 defa asitli Dezinfex DAcid 340’li su ile sağım makinası süt taşları kireç kalıntılarına karşı yıkanmalıdır. (alüminyum güğümler hariç)

 

 

Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Sağım Hijyeni
Royal İlaç
Royal İlaç Facebook Royal İlaç İnstagram Royal İlaç Twitter Royal İlaç Youtube